Β΄ Περίοδος τῆς Βυζαντινῆς - Καθολικῆς - Ὀρθοδοξίας
Β’. Περίοδος (732 /3-1430/53), τῆς Βυζαντινῆς (Καθολικῆς ) Ὀρθοδοξ ίας .
Καλύπτει τό χρονικό διάστημα ἀπό τήν προσάρτηση τῶν Ἐκκλησιῶν τοῦ Ἀνατολικοῦ Ἰλλυρικοῦ στό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τήν πτώση τῶν Ἰωαννίνων, τῆς Θεσσαλονίκης (1430) καί τῆς Κωνσταντινουπόλεως (1453) στούς Τούρκους.
Καί ἡ περίοδος αὐτή διακρίνεται σέ δύο ἐποχές, ἐκ τῶν ὁποίων : Ἡ πρώτη ἐποχή (κυρίως βυζαντινή ἐποχή) καλύπτει τήν μέχρι τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς Φράγκους σταυροφόρους χρονική περίοδο (731/33-1204). Κατά τήν ἐποχή αὐτή οἱ τοπικές
Ἐκκλησίες τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου ἐντάχθηκαν πλήρως στόν καθ’ ὅλου ἐκκλησιαστικό βίο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί συμμετεῖχαν ἐνεργῶς στήν Ἐνδημοῦσα Σύνοδο συμβάλλοντας ἀποφασιστικά στήν ἀντιμετώπιση καί ἐπίλυση τῶν ἀνακυπτόντων ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων. Παράλληλα ἀνεδείχθησαν νέες μητροπόλεις στήν κυρίως Ἑλλάδα, ὅπως ἡ τῶν Ἀθηνῶν καί τῶν Φιλίππων, ἐνῶ περιορίσθηκε σημαντικά ἡ δικαιοδοσία τοῦ μητροπολίτου Κορίνθου στήν Πελοπόννησο, ὅπου δημιουργήθηκαν δύο νέες αὐτοκέφαλες ἀρχιεπισκοπές, τῶν Πατρῶν, ἡ ὁποία ἀργότερα ἀνυψώθηκε σέ μητρόπολη, καί τῆς Ἀρκαδίας (Κυπαρισσίας).
Τίς ἑκάστοτε διοικητικές μεταβολές τῶν ἐν Ἑλλάδι ἐκκλησιαστικῶν ἐπαρχιῶν διασώζουν τά λεγόμενα «Τακτικά»
(Notitiae Episcopatuum), στά ὁποῖα καταγράφεται συστηματικά ἡ τάξη προκαθεδρίας τῶν μητροπόλεων τοῦ οἰκουμενικοῦ θρόνου καί τῶν ὑποκείμενων σ’ αὐτές ἐπισκοπῶν. Γνωστό γιά τήν πληρότητά του εἶναι τό Tακτικό τοῦ Λέοντος ΣΤ’ (ἀρχές τοῦ 10ου αἰ.), ὁ ὁποῖος προέβη στήν ὁριστική ὀνομασία καί ὀργάνωση τῶν ἐπισκοπῶν πού τότε ὑπήγοντο στή διακαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Κατά τήν ἴδια αὐτή ἐποχή σημειώνεται ραγδαία ἄνθηση τοῦ μοναχικοῦ βίου καί ἱδρύονται σπουδαῖα μοναχικά κέντρα (ἅγιον ὄρος, Μετέωρα, Μονή Ὁσίου Λουκᾶ, κ. ἄ.), τά ὁποῖα συνέβαλαν τά μέγιστα στήν ἀνάπτυξη τῶν θεολογικῶν γραμμάτων, τῆς ἐκκλησιαστικῆς τέχνης καί γενικότερα τῆς ἑλληνικῆς παιδείας.
Ἡ δεύτερη ἐποχή (μερική Φραγκοκρατία) καλύπτει τό χρονικό διάστημα ἀπό τό 1204 μέχρι τήν κατάλυση τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας ἀπό τούς Τούρκους (1430/1453). Ἡ ἵδρυση σέ πολλές περιοχές τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου φραγκικῶν ἡγεμονιῶν συνοδεύθηκε ἀπό τή βίαιη ἐπιβολή τῆς λατινικῆς ἱεραχίας, χωρίς ὅμως νά ἐπιτευχθεῖ καί ὁ ἐκλατινισμός τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος κατόρθωσε νά διατηρήσει τό ὀρθόδοξο φρόνημά του. Μετά τήν ἀνάκτηση τῆς Κωνσταντινουπό- λεως (1261) καί τήν ἀποδυνάμωση τῶν φραγκικῶν ἡγεμονιῶν, ἀποκα- ταστάθηκε ἐν μέρει ὁ κανονικός ρυθμός τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βίου καί ὁ ἑλλαδικός χῶρος ἀπέβη τό πολιτικό, πνευματικό, πολιτιστικό καί ἐκκλησιαστικό κέντρο τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου